วัดพระธาตุลำปางหลวง

ในทางประวัติศาสตร์นครลำปาง เมื่อปี พ.ศ. ๒๒๗๕ นครลำปางว่างจากผู้ครองนคร และเกิดความวุ่นวายขึ้น สมัยนั้นพม่าเรืองอำนาจได้แผ่อิทธิพลปกครองอาณาจักรล้านนาไว้ได้ทั้งหมด พม่าได้ยึดครองนครเชียงใหม่ ลำพูน โดยแต่งตั้งเจ้าผู้ครองนครอยู่ภายใต้การปกครองของกษัตริย์พม่า ท้าวมหายศเจ้าผู้ครองนครลำพูนได้ยกกำลังมายึดนครลำปาง โดยได้มาตั้งค่ายอยู่ภายในวัดพระธาตุลำปางหลวง ครั้งนั้น หนานทิพย์ช้าง ชาวบ้านปงยางคก (ปัจจุบันอยู่อำเภอห้างฉัตร) วีรบุรุษของชาวลำปาง ได้รวบรวมพล ทำการต่อสู้ทัพเจ้ามหายศ โดยลอบเข้ามาในวัด และใช้ปืนยิงท้าวมหายศตาย แล้วตีทัพลำพูนแตกพ่ายไป 
ปัจจุบันยังปรากฏรอยลูกปืนอยู่บนรั้วทองเหลืองที่ล้อมองค์พระธาตุเจดีย์ ต่อมาหนานทิพย์ช้างได้รับสถาปนาขึ้นเป็น พระยาสุลวะลือไชยสงคราม เจ้าผู้ครองนครลำปาง และเป็นต้นตระกูล ณ ลำปาง เชื้อเจ็ดตน ณ เชียงใหม่ ณ ลำพูน ณ น่าน

สำหรับบริเวณวัดนั้น ด้านหน้าทางเข้า จะมีบันไดทางขึ้นวัด เป็น บันไดนาค นำขึ้นไปสู่ซุ้ม ประตูโขง มีศิลปะปูนปั้นอยู่โดยรอบทางเข้า โดย "ซุ้มประตูโขง วัดพระธาตุลำปางหลวง" เป็นฝีมือช่างหลวงโบราณที่สวยงามก่ออิฐถือปูนทำเป็นซุ้มยอดแหลมเป็นชั้น ๆ มีสี่ทิศ ประดับตกแต่งด้วยลวดลายปูนปั้น รูปดอกไม้ และสัตว์ในหิมพานต์ ประตูโขงแห่งนี้ใช้เป็นสัญลักษณ์เมืองลำปางในตราจังหวัดลำปาง
 

ขึ้นจากบันไดนาคแล้ว จะพบกับ วิหารหลวง ซึ่งมีการสร้างแบบล้านนา ด้วยไม้ ลักษณะหน้าบันของวิหาร ช่างล้านนาเรียกว่า หน้าแหนบ ประดับด้วยลายแกะไม้ประดับกระจกจีน เป็นลายประเภทพรรณพฤกษา ดอกไม้ใบไม้ ลายประแจจีน

 

ในบริเวณวัดมี วิหารที่สำคัญสามหลัง ได้แก่ วิหารหลวง วิหารพระพุทธ และวิหารน้ำแต้ม 

วิหารหลวง ภายในมี กู่พระเจ้าล้านทอง เป็นที่ประดิษฐาน พระเจ้าล้านทอง ซึ่งเป็นพระประธาน

วิหารพระพุทธ  มีพระประธานมีนามว่า พระเจ้าองค์หลวงเมืองเขลางค์ หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า หลวงพ่อพระพุทธ 

วิหารน้ำแต้ม มีพระเจ้าสามหมื่นทอง สร้างราวปีพ.ศ. 2044 ประดิษฐานบนฐานชุกชีประดับลวดลายลงรักปิดทอง ทางทิศเหนือของพระธาตุเจดีย์

พระธาตุลำปางหลวง

เป็นเจดีย์ทรงล้านนา (หรือเป็นเจดีย์กลมทรงระฆังคว่ำ ) ก่ออิฐถือปูน ประกอบด้วยฐานสี่เหลี่ยมย่อมุมด้วยบัวมาลัยสามชั้น เป็นเจดีย์ขนาดใหญ่หุ้มด้วยแผ่นทองเหลือง ฉลุลายหรือที่เรียกว่าทองจังโก ยอดฉัตรทำด้วยทองคำ มีลายสลักดุนเป็นลวดลายประจำยามแบบต่าง ๆ ตามตำนานกล่าวว่าเป็นที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ 

วัดพระธาตุลำปางหลวง ตั้งอยู่ที่ ตำบลลำปางหลวง อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง
   

ข้อมูลอ้างอิงจาก 

www.lampang.go.th
wikipedia.org